Möcüzəvi
meyvənin -xurmanın mövsümüdür. İndi bütün dükan-bazar bu meyvə ilə doludur. Nəzərə
alaq ki, bu məhsulun bir neçə yüz çeşidi məlumdur. Onlar meyvənin rəngi,
forması, rəngi və dadı, büzücü təsiri ilə fərqlənirlər. Ğızbüzən növlər yalnız
tam yetişdikdə yeməli olur. Büzücü olmayan xurma bir az yetişməmiş olsa belə
istehlak edilə bilər.
Bəs, xurma
hansı vitaminləri özündə birləşdirir?
Tədqiqatlar
müəyyən edib ki, 100 qramlıq xurmada orta kalorili məzmun təxminən 65-67 kilokalori
təşkil edir. 1 xurmada təxminən 1 qram protein, 40 milliqram yağ və 16 qram
karbohidrat, 2 qram pəhriz lifi var.
Meyvə
pantotenik turşu ilə zəngindir. 100 qram
xurmada təxminən 7,5 milliqaram B3 vitamini var ki, bu da gündəlik tələbatın
150 %-ni təmin edə bilir. Bundan əlavə, tərkibində beta-karotin, askorbin
turşusu, B1, B2, PP vitaminləri, E, H və K vitaminləri var.
Bütün bitki
mənbələri arasında xurma tiroid bezinin sağlamlığı üçün lazım olan ən çox yoda
malikdir. Bir meyvə bu mikroelementə olan gündəlik tələbatı ödəyir.
Xurmanın daha
hansı faydalı xüsusiyyətləri var?
Xurmanın
sağlamlıq üçün çox faydalıdır. Amma onu da hansısa miqdarda yemək lazımdır. Məsələn,
gündə 400 qrama qədər xurma istehlak etmək daha yaxşıdır. Bu dadlı məhsuldan
maksimum fayda əldə etmək üçün bu qədər kifayətdir. Xurma hərəkətliliyi
artıran, toksinləri udan, mədə və bağırsaq şirələrinin ifrazını aktivləşdirən
lif hesabına həzmin stimullaşdıran bir meyvədir. Askorbin turşusu sayəsində dəmirin
sorulmasına kömək edir, B vitaminləri sayəsində qan əmələ gəlməsini
stimullaşdırır.
Vitamin PP
hesabına kapilyarların elastikliyini artırır, P və K vitaminləri sayəsində
qanın reoloji xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırır. Bu, dərisi rosaceaya meylli olan
və varikoz damarları üçün ilkin şərtləri olan insanlar üçün faydalıdır.
Retinanı və
makulanı degenerativ dəyişikliklərdən qoruyan beta-karoten və zeaksantin ilə
görmə kəskinliyini qorumağa kömək edir.
Yüngül bir
diüretik təsir, ekstremitələrin şişkinliyini aradan qaldırmağa, artıq duzları
çıxarmağa və urolitiyazın qarşısını almağa kömək edir.
Aterosklerozla
mübarizə aparan fenolik birləşmələr sayəsində infarkt riskini azaldır.
Askorbin
turşusu, B vitaminləri və mineralların yüksək konsentrasiyası ilə immunitet
sistemini stimullaşdırmağa kömək edir.
Bununla belə
bəzi insanlar sağlamlıqlarına zərər verməmək üçün xurma istehlakını məhdudlaşdırmalı
və ya tamamilə dayandırmalıdırlar. Bunlar aşağıdakı şəxslərdir:
-üç yaşa qədər
yaş körpələr;
- həzm
sisteminin kəskin xəstəlikləri (qastrit, enterit, kolit);
- məhsula
allergiya, fərdi dözümsüzlüyü olanlar.
Xurmadan
hansı faydaların mümkün olduğunu qiymətləndirərkən, potensial zərəri
unutmamalısınız. Xüsusilə büzücü dadı olan meyvələri çox yeməməlisiniz. Tərkibindəki
taninlər həzm prosesini maneə törədir və mədədə bağırsaq tıkanıklığının
inkişafını təhdid edən fitobezoarların meydana gəlməsinə səbəb ola bilər.
Bundan əlavə, artıq lif bağırsaq hərəkətliliyinin stimullaşdırılması səbəbindən
qarında kramp ağrılarına səbəb olur. Meyvələrdə çoxlu şəkər var, ona görə də şəkərli
diabet xəstələri ehtiyatla istifadə etməlidirlər
News365.az