Absurd olan universitetlərə qəbul imtahanı ləğv olunmalıdır- TƏKLİF

Ölkədə çoxlu sayda xaricdə təhsil şirkətləri fəaliyyət göstərir. Ali məktəblərə qəbul imtahanlarından hər hansı bir səbəbdən kəsilmiş abituriyent həmin şirkətlər vasitəsilə sadəcə atestatla imtahansız Rusiya, Türkiyə, Gürcüstan, Polşa, Çexiya və digər Avropa ölkələrində ali təhsil ala bilirlər.

Bəs ölkəmizdə niyə bütün dünyada olduğu kimi atestatla heç bir imtahan vermədən ali təhsil almaq mümkün deyil?

Bizdə təhsil alan şagird mütləq 9-cu və ya 10-cu sinifdən seçdiyi ixtisas qrupu üzrə 2-3 il repititor yanına gedir və universitetə yalnız imatahanla qəbul ola bilir. Qəbul imtahanlarınıda Dövlət İmtahan Mərkəzi adlı qurum götürür ki, bu qurumda hər il imtahanlarda tərtib olunan sualların çətin olması, nəticələrin yoxlanılımasında qeyri-obyektlikdə həm abituriyentlər, həm təhsil ekspertləri, həmdə media tərəfindən tənqid olunur. Hər il çox sayda abituriyent universitetə qəbul olmadığı üçün təssüfki intihara əl atır və ən acınacaqlısı isə buna görə heç kimin məsuliyyət daşımamasıdır.

Yəni valideyn ömrünü gününü uşağının yolunda qoyur, min bir əzab əziyyətlə övlad böyüdüb yetkinlik yaşına çatdırır övladda sırf universitetə qəbul ola bilməyib deyə 17-18 yaşında həyatına qəsd edir. Bir çox ailələr absurd imtahan qaydası səbəbindən övladı qəbul imatahanında aşağı bal topladığı halda xaricdə təhsil şirkətlərinə üz tutub övladını xaricdə oxumağa göndərsədə bir çox ailənində maddi baxımdan buna imkanı çatmır və abituriyentin ali təhsil almaq arzusu heç vaxt reallaşmır.

Şagird 9-cu sinifə çatdıqda 3 il gündəlik orta məktəbdən çıxıb axşama kimi bir repititordan o birinə gedir evə gəldikdə isə bilmir orta məktəbin ev tapşırıqlarını həll etsin yoxsa repititorların verdiyi tapşırıqları həll etsin. Yəni sözün əsl mənasında 3 il nə normal istirahət edə nədə qidalana bilmir. Qəbul imtahanı isə sözün əsl mənasında lotoreya kimi bir şeydir yəni qəbul olada bilərsən olmayada. Universitetə qəbul olunsa belə abituryent istədiyi ixtisasa qəbul olmayada bilər sadəcə sırf qəbul olub deyə 4 il istəmədiyi ixtisas üzrə oxumaq məcburiyyətində qalır. Valideyn isə 3 il hər ay bir fənn üzrə repititor haqqı 50-80 manat arası olmaqla 300-350 manat boğazından kəsib repititorlara pul tökür.

Əgər bir ailədə aralarında bir yaş fərq olmaqla və ya əkiz olmaqla 2 uşaq varsa o zaman valideyn 2 uşaq üçün repititorlara hər ay 600-700 manat pul ödəməlidir. Mən hələ gündəlik nəqliyyat qida xərclərini demirəm. Bir sözlə təhsil yükü, maddi yük, ixtisas qrupu seçimi, kodlaşdırma imtahan həyəcanı və stressi hər biri ayrı bir dərddir. Halbuki ali məltəblərə qəbul imtahanı ləğv olunsa bütün bunlar aradan qalxar hər kəs atestatla istədiyi universitetə qəbul olunar. Ən əsası gənclərin intihar halları və illərdir "inkişaf" etmiş təhsil sistemininin qara bazarı olan repititorluq fəaliyyəti aradan qalxar.

Şəxsən mənim qohumum gənc yaşlarından ailə qurub Rusiyanın Tümen vilayətinə köçüb orda yaşayır 1968-ci il təvəllüddür indiyədək Rusiyada 3 universitet bitirib indidə 60-a yaxın yaşı olsada işləyə-işləyə qiyabi sistemlə 4-cü universitetdə oxuyur. Yəni ali təhsil almaq sözün əsl mənasında yalnız bizdə ağrılı və əlçatmazdır. Ümid edirəm ki, bizdə də absurd olan universitetlərə qəbul imtahanı ləğv olunar.

İlkin Məmmədkərimli,  ekspert

News365.az