“İstehlak bazarına keyfiyyətsiz spirtli içkilərin daxil olması üçün münbit şərait var”- AİİB sədrindən SOS

Məlum olduğu kimi, bu ilin oktyabr ayında İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən qablaşdırma həcminə uyğun olaraq, yerli və idxal olunan qeyri – meyvə araqlarının pərakəndə satışının minimum qiymətləri təsdiq olunub. Və bu qərar cari ilin noyabr ayının 24 – dən qüvvəyə minib.

Qərarla  təsdiq olunan minimum satış qiymətləri yalnız pərakəndə satışa tətbiq olunub.  Yəni qərarın istehsal müəssiələrinə aidiyyatı yoxdur.

Mövzu ilə bağlı News365.az-a danışan “Azad İstehlakçılar”İctimayi Birliyinin(AİİB) sədri Eyyub Hüseynov  hökumətin qərarı ilə razılaşmır:

“Qərarın qüvvəyə minməsindən keçən  bir ay müddətində , istehlakçılardan AİİB-ə daxil olan məlumatlar , araşdırmalar göstərir ki, istehsalçılar üçün minimum satış qiyməti tətbiq olunmadığından bəzi istehsalla məşğul olanlar tərəfindən yenə də ticarət şəbəkələrinə, şadlıq evlərinə, ictimayi-iaşə obyektlərinə hətta maya dəyərindən də aşağı qiymətlərlə keyfiyyətsiz  araq məhsulları təklif olunur.

2026-cı ildən istehsalda 1 litr araq üçün 5,0 manat aksiz vergisi  müəyyən edilib. Deməli, istehsal olunan 1 litrlik qablaşdırmada arağın 5,0 manat aksiz vergisi və 1,20- 1,50 manatını isə ƏDV təşkil edəcək. Yəni, orta hesabla qiymətində 6,20-6,50 manatını yalnız vergi təşkil edir. Belədə məhsulun maya dəyəri, istehsal xərcləri, rentabellik faizi nəzərə alınmaqla 1 litrlik qablaşdırılmış arağın istehsalçılar tərəfindən minimum satış qiyməti 14,0 manata yaxın olmalıdır. Lakin AİİB-ə istehlakçılar tərəfindən verilən məlumat göstərir ki, bu hesablamalara məhəl qoymayan bəzi istehsalla məşğul olanlar tərəfindən regionlarda 6,0-7,50 manat qiymətlərlə 1 litrlik qablaşdırılmış araq təklif olunur. Təbii ki, bu cür məhsulların mənbəi və mənşəi bəlli olmadığı üçün onların keyfiyyəti də şübhə altında olacaq”.

Müsahibimiz hesab edir ki, qərar qüvvəyə minənə qədər istehlakçılar pərakəndə satışdan ucuz araq alaraq qiymətdə qənaət edib  yalnız keyfiyətdə uduzurdularsa, qərardan sonra istehlakçılar həm qiymətdə həm də keyfiyyətdə uduzmaya düçar olurlar və bu istehlakçılarda  təbii olaraq narazılığa səbəb olur:

“İstehlakçı hüquqlarını qoruyan, beynəlxalq istehlakçı təşkilatı-Consumers İnternationalın(Cİ) üzvü olaraq, doğma Azərbaycanımızı dünyanın çoxsaylı ölkələrində təmsil və təbliğ edən  bir vətəndaş cəmiyyəti nümunəsi olaraq hökumətin bu qərarı ilə razı deyilik. Onu da qeyd edək ki, ölkəmizdə 2016 ci ildən alkoqollu içkilərin istehsalı, satışı və idxalı ilə bağlı xüsusi icazələrin (Lisenziyaların) tələbi tamamilə aradan qaldırılıb. Lisenziyalar ləğv olunana qədər ölkədə şərab istehsalı ilə 19 müəssisə, araq istehsalıyla isə 8 müəssisə fəaliyyət göstərirdi. Lisenziyalar ləğv edildikdən bəri bu günə qədər ölkədə yalnız bir yeni şərabçılıq müəssisəsi – “Şirvan Şərabları” MMC (Meysəri) yaradılıb. Araq istehsalçılarının sayı isə artıq 90-a yaxınlaşıb. Bundan sonra müvafiq nəzarət sxeminin olmaması nəticəsində ölkəyə ucuz və aşağı keyfiyyətdə olan araq məhsullarının idxalı kəskin surətdə artıb, alıcıların məlumatsızlığı və ənənəvi düşüncəyə əsasən (idxal olunan malın daha keyfiyyətli olması) idxal olunmuş mallar yerli istehsal olunmuş məhsulların satışını üstələməyə başlayıb”.

Məsələ ilə bağlı AİİB sədri konkret təkliflərlə çıxış edir:

“Haqsız rəqabətə son qoyulması, istehlakçı maraqlarının təmin olunması, vergi yığımının artırılması və spirtli içkilər bazarını keyfiyyətsiz araq məhsullarından təmizləmək məqsədi ilə ən azı qonşu MDB ölkələrinin bu sahədəki təcrübəsinə istinad olunmasını təklif edirik. 2016 ci ildən alkoqollu içkilərin istehsalı, satışı və idxalı ilə bağlı xüsusi icazələrin (Lisenziyaların) ləğv olunmasından sonra dövlətin biznes qurumları üçün yaratdığı bu əlverişli, toxunulmazlıq jestindən sui-istifadə edib, istehlakçı maraqlarına məhəl qoymayaraq  fəaliyyətə başlamış 90-a qədər araq istehsalı müəssiəsində ciddi manitorinqlər keçirilsin və hökumətin minimum qiymətə dair qərarı istehsal müəssiəıərinə də tətbiq olunsun”.

News365.az