Yəhudilər daha çox vətənpərvər, yoxsa insanpərvərdirlər? - ARAŞDIRMA

Böyük siyasətdən uzaq insanlar arasında belə bir fikir formalaşıb ki, guya bütün yəhudilər hansısa mason lojasında birləşib, orada hər kəs öz gücü daxilində İsrailin və yəhudi dininin şöhrəti üçün çalışır, başqa ölkələrə və xalqlara qarşı planlar qurur.

Yəhudilər arasında, hər hansı digər xalqın nümayəndələri kimi, diametral şəkildə əks siyasi baxışları olan insanlar var. Qondarma “sol” yəhudi ziyalıları çox vaxt indiki İsrail hökumətinə ultra-dini və hərbi dairələrin simbiozu kimi baxırlar. Onların fələstinlilərə dəstəyi yəhudi dövlətini rədd etmək, yəhudilikdən imtina etmək deyil, avtoritar və mübariz rejim hesab etdikləri rejimlə mübarizədir. Lakin dövlətin və hakimiyyətin tənqidi heç bir halda Vətən sevgisinin olmaması ilə eyni deyil - bu, ümumbəşəri dəyərlərin və yanaşmaların dərk edilməsində əsas məqamdır.

Bu prinsip bütün ölkələr üçün aktualdır: siz vətəninizi sevə bilərsiniz, lakin onun liderlik prinsiplərini qəbul edə bilməzsiniz. Bu yanaşma avtomatik olaraq vətənpərvərliyin olmaması ilə eyniləşdirilməməlidir. İsrail siyasətini tənqid edənlərin çoxu, İsrailin mövcud olmaq hüququnu, dövlətin hazırda yerləşdiyi torpaqlara sahib olmaq hüququnu tam tanıyan, lakin mövcud kursa, xüsusən də Qəzza, Fələstinin hüquqlarına və s. məsələlərə qarşı çıxan sadiq sionistlərdir.

ABŞ-dakı yəhudi diasporunda İsrail hökumətinin hərəkətlərini tənqid edən insanlar var və olub.

Məsələn, Noam Çomsky, İsrail siyasətini müstəmləkəçi adlandırır. Qəzzadakı hərəkətləri kəskin şəkildə pisləyən, lakin İsrailin mövcudluq hüququnu heç vaxt şübhə altına almayan Bernie Sanders, Nyu York merliyinə namizəd olan və Fələstin tərəfdarı fikirləri ilə tanınan radikal solçu siyasətçi Zohran Mamdanini dəstəkləyən qruplara milyonlarla dollar xərcləyən Corc Soros və digərləri.

Yeri gəlmişkən, Sorosun mövqeyi anti-İsrail hərəkatlarında yəhudi xeyriyyəçilərinin rolu ilə bağlı qızğın müzakirələrə səbəb olub.

Təşkilatlar arasında Sülh üçün Yəhudi Səsi və Sülh gündəmini qoruyarkən Fələstinin hüquqlarını müdafiə edən yəhudilərin yaratdığı IfNotNow qrupları da var. Varlı yəhudilər arasında geniş yayılmış dünyəvilik yəhudi icmasında da mühüm rol oynayır, çünki onlar sərt siyasi qərarlar qəbul edərkən dini komponenti qəbul etmirlər.

Eyni zamanda, yəhudilər arasında humanist prinsipləri rəhbər tutan və fələstinlilərin iztirablarına yəhudi xalqının tarixi travması ilə haqq qazandıra bilməyəcəyinə inanan bir çox fəallar var. Bu, xüsusilə həm dini fundamentalizmi, həm də ifrat sağçı siyasəti rədd edən dünyəvi liberallara aiddir. Bununla belə, nüfuzlu yəhudi fiqurları arasında İsrailin mövcud olmaq hüququnu inkar edən insanlar yoxdur. Tənqid prinsiplərə deyil, metodlara aiddir. Eyni zamanda, bəzi İsrail mediası və siyasətçiləri bəzən hər hansı fikir ayrılığını xəyanət kimi dəyərləndirməyə meyllidirlər. Lakin insan təfəkkürünün bu aspekti bir çox ölkələrə, xüsusən də kəskin münaqişə dövrlərinə xasdır.

Amerikadakı müasir yəhudi kimliyi ultra-pravoslavlardan mütərəqqi liberallara qədər inanılmaz dərəcədə müxtəlifdir və onların hazırkı İsrail hökumətinin yürütdüyü siyasətə baxışları yekdil deyil. Lakin bütün narazıların əqidəsinin formalaşmasında əsas məsələ ölkənin gələcəyi üçün qorxudur. Onlar hesab edirlər ki, həddindən artıq sərt siyasət ölkənin xeyrinə xidmət edə bilməz və yalnız onun nüfuzuna xələl gətirir.

News365.az