Qoxu bilmək insanlarda ünsiyyət kanallarından biridir. Təsadüfi
deyil ki, heyvanlar aləmində o, status və gücün ötürülməsinin universal vasitəsi
kimi xidmət edir.
Bəs qoxular insanlarda oxşar rol oynaya bilərmi?
Bu suala cavab vermək üçün alimlər genişmiqyaslı bir təcrübə
aparıblar. İştirakçılardan 76 gənc kişinin 24 saat ərzində geyindiyi adi pambıq
köynəkləri qoxulamaları istənilib.
Bundan əvvəl, bütün könüllülərin dominantlıq, rəqabət
davranışı və liderlik istəyi ilə əlaqəli bir hormon olan testosteron səviyyələrini
müəyyən etmək üçün tüpürcəkləri yoxlanılıb.
Ümumilikdə, qoxu testində təxminən 800 "iyləyən"
iştirak edib. Onlar yalnız bir qoxuya əsasən köynək sahibinin daha güclü və
dominant görünüb-görünmədiyini qiymətləndirməli olublar. Nəticələr təəccüblü dərəcədə
ardıcıl və birmənalı idi. Testosteron səviyyəsi yüksək olan kişilərin qoxusu
daha çox güclü və dominant kimi qəbul edilib. Lakin, prestij qoxu vasitəsilə
ötürülməyib. Bu, qoxuların güc və status siqnallarını kodlaşdıra biləcəyini,
lakin nüfuz və ya cəlbediciliyi kodlaşdırmadığını göstərir.
Gələcək tədqiqatlarda tədqiqatçılar nümunəni genişləndirməyi
və təsirin müxtəlif yaş və mədəni qruplar arasında davam edib-etmədiyini
yoxlamağı planlaşdırırlar. Bundan əlavə, məsələn, COVID-19-dan sonra qoxu
hissinin dəyişməsinin və ya itməsinin emosiyalara, sosial əlaqələrə, yaxınlığa
və zehni sağlamlığa necə təsir etdiyinə xüsusi diqqət yetiriləcək.
News365.az