"Ermənistan qaçqınların hüquqları məsələsinə “Qərbi Azərbaycan” ritorikası altında baxmalıdır" - Əziz Əlibəyli

Təbii ki, onun bir çox təklifi ilə, xüsusilə tarixi kontekst və indiki reallıqlar nəzərə alınmaqla, razılaşmaq çətindir.

Lakin Ermənistan hakimiyyətinin düşüncə tərzini tam anlamaq üçün izləyicilərimizə Paşinyanın irəli sürdüyü bütün bəndlərlə tanış olmağı təklif edirik:

Qərbi Azərbaycan – Qazax, Tovuz, Ağstafa, Gədəbəy, Daşkəsən, Kəlbəcər, Laçın, Qubadlı və Zəngilandır. Bu siyahıdan kənarda Qərbi Azərbaycan mövcud deyil və mövcud ola bilməz. Əgər daha nəsə axtarmaq istəyi varsa, Naxçıvanı Qərbi Azərbaycanın bir hissəsi hesab etmək olar.

Qərbi Ermənistan – Armavir, Talin və Maralikdir. Bu siyahıdan kənarda Qərbi Ermənistan mövcud deyil və mövcud ola bilməz.

Şərqi Ermənistan – İcevan, Berd, Çəmbərək, Vardenis, Cermuk, Qoris, Qafan, Nərkin Xand və Nrnadzordur. Bu siyahıdan kənarda Şərqi Ermənistan mövcud deyil və mövcud ola bilməz.

Azərbaycan israr edir ki, Ermənistan qaçqınların hüquqları məsələsinə “Qərbi Azərbaycan” ritorikası altında baxsın. Azərbaycan “Qərbi Azərbaycan qaçqınlarının qayıdışı məsələsi” ifadəsini işlətdikdə, özü də hər hansı bir müzakirə imkanını bağlayır, çünki aydın olur ki, qaçqınlar məsələsi Ermənistanın suveren dövlət kimi ərazi bütövlüyünü şübhə altına almaq və ərazi iddiaları irəli sürmək üçün istifadə olunur. Bu məsələni müzakirə etmək üçün Azərbaycan “Qərbi Azərbaycan” ritorikasından və bu kimi bəyanatlardan imtina etməlidir.

Əvvəlki bənddə qeyd olunan şərtlərdə, Ermənistan Respublikasının müdafiə qabiliyyətli orduya malik olmaq hüququnu şübhə altına almaqla, rəsmi Bakının mövqeyi Ermənistana qarşı cəzasız təcavüz imkanı əldə etməyə yönəlib.

Ermənistan Respublikasının regionda uzunmüddətli sabitliyin və sülhün bərqərar olunmasına dair təklifi dəqiq şəkildə formulə edilmişdir:

a) eskalasiya ritorikasından qarşılıqlı imtina;

b) sərhədin demarkasiya prosesinin Berqaber-Voskevar rayonunda aparılan işlər və iki ölkənin sərhədlərinin demarkasiyası üzrə komissiyaların birgə iş reqlamentinə əsasən davam etdirilməsi;

c) 90% hazır olan Sülh müqaviləsinin bağlanması;

ç) Ermənistan ərazisindən Azərbaycan—Azərbaycan bağlantısı və Azərbaycan ərazisindən Ermənistan—Ermənistan bağlantısı məsələlərinin Kazanda keçirilən görüşün nəticələrinə əsasən Ermənistanın Azərbaycana təqdim etdiyi təkliflərə uyğun həlli ilə “Sülh Nöqtəsi” layihəsinin reallaşdırılması;

d) atəşkəs rejiminin pozulmasının araşdırılması üzrə birgə mexanizmin tətbiqi;

e) saxlanılan şəxslər məsələsinin tam həlli;

ə) itkin düşmüş hesab edilən şəxslərin taleyinin müəyyənləşdirilməsi problemi üzərində intensiv iş;

f) beynəlxalq məhkəmə instansiyaları da daxil olmaqla, lakin bununla məhdudlaşmayaraq, qarşılıqlı iddialardan imtina;

g) Sülh müqaviləsinin bəndlərinin tam və effektiv şəkildə yerinə yetirilməsi üzərində iş;

ğ) silahlanmaya qarşılıqlı nəzarət, kvotalaşdırma və tətbiqinin məhdudlaşdırılması üzrə danışıqlar mexanizminin formalaşdırılması;

h) sülhün bərqərar olunmasından sonra hər iki ölkədən olan qaçqınlarla bağlı məsələlərin birgə peşəkar komissiya formalaşdırılmaqla müzakirəsi;

ı) ATƏT-in Minsk Qrupunun buraxılması.