Əhali təxliyəyə başlayıb: Vaxt daralır + FOTOLAR
Qlobal istiləşmə yalnız temperaturu artırmır – planetin ən mühüm iqlim mühərriklərindən biri olan Atlantik Meridional Dövriyyəsi (AMOC), o cümlədən məşhur Körfəz (Qolfstrim) Axını çökmə riski ilə üz-üzədir.
News365.az Daily Mail nəşrinə istinadən xəbər verir ki, yeni elmi araşdırmalar həm qorxunc, həm də paradoksal bir ehtimalı gündəmə gətirib: Qərbi Antarktika buz təbəqəsinin əriməsi bəzi şərtlərdə AMOC-u xilas edə bilər. Lakin bu “xilas”ın özü də böyük fəlakətlərin başlanğıcı ola bilər.
Kritik sistem zəifləyir
AMOC tropiklərdən Şimali Atlantikaya isti su daşıyararaq Avropa və Şimali Amerikanın iqlimini sabit saxlayır. Alimlər xəbərdarlıq edir ki, sistemin çökməsi Avropada kəskin soyuqlar, ABŞ-da ekstremal hava hadisələri və Atlantik sahillərində sürətli dəniz səviyyəsi artımı ilə nəticələnə bilər.
İstanbul Aydın Universitetindən meteoroloq Dr. Güven Özdemir Türkiyənin də dolayı təsirlərlə üzləşəcəyini bildirir. Onun sözlərinə görə, ekstremal hava hadisələrinin çoxalması, kənd təsərrüfatı itkiləri, ərzaq bahalaşması və sahil zonalarının risk altına düşməsi real ssenaridir.
Antarktika buzlarının əriməsi xilasdır, yoxsa yeni təhlükə?
Utrext Universitetinin apardığı yeni tədqiqat göstərir ki, Qərbi Antarktika buz təbəqəsinin əriməsi Şimali Atlantikaya daha duzlu su daşınmasına səbəb olaraq AMOC-un çökməsinin qarşısını ala bilər. Lakin buzların əriməsi dəniz səviyyəsini 4 metrdən çox qaldıra, milyonlarla insanı risk altına sala bilər.
Araşdırmanın müəllifi Dr. Sacha Sinet bildirir: “Hansı ssenarinin daha pis olduğunu demək çətindir. Hər iki proses fəlakət potensialı daşıyır.”
Alimlərdən xəbərdarlıq: vaxt daralır
Mütəxəssislər həm Qolfstrimi (Körfəz Axını), həm də buz təbəqələrini qorumağın yeganə yolunun emissiyaların sürətlə azaldılması olduğunu bildirirlər. Bristol Universitetindən Prof. C. Bamber isə xəbərdarlıq edir:
“AMOC çökərsə, Şimali Avropanın iqlimi tanınmaz hala düşəcək.”
Elmi icmanın narahatlığı bir daha göstərir ki, iqlim sistemi domino effekti ilə işləyir – bir bölgədə baş verən dəyişiklik bütün planetin taleyini dəyişə bilər.
