Turistlər üçün nələr qadağandır? - Küveytdə həyat və iş imkanları - Bilməli olduğunuz hər şey - ViDEO

Ərəb dünyasını və ərəb ölkələrini çoxunuz tanıyırsınız. Bu ölkələr Ərəbistan yarımadasında yerləşir və müxtəlif ölçülərə və xüsusiyyətlərə malikdirlər. Adətən, Səudiyyə Ərəbistanı və Qətər bu bölgədə ən çox diqqət çəkən ölkələrdir.

Lakin adını gündəlik həyatda az eşitdiyimiz bir ölkə də var – Kuveyt. Ərazi baxımından dünyanın ən kiçik ölkələrindən biridir. Cəmi 17 min km² torpaq sahəsi var. Bu kiçik ərazidə isə 4,5 milyon insan yaşayır. Relyefi düzənlik olan Kuveyt geniş ərəb səhralarına sahibdir. Coğrafi baxımdan Basra körfəzinin sahilində yerləşən bu ölkə, Ərəbistan yarımadasının şimal-şərqindədir. Şimalda İraq, cənubda isə Səudiyyə Ərəbistanı ilə həmsərhəddir. Kuveyti görmək istəsəniz, Azərbaycan vətəndaşları Küveytə səfər etmək üçün əvvəlcədən viza almalıdırlar. Viza əldə etmək üçün Küveytin Azərbaycandakı səfirliyinə müraciət etmək və ya dəvət məktubu vasitəsilə prosesə başlamaq mümkündür. 

Hazırda Bakıdan Küveytə birbaşa uçuş yoxdur. Səyahət etmək üçün İstanbul, Doha və ya Dubay kimi şəhərlərdən tranzit reyslərdən istifadə etmək mümkündür. Uçuş müddəti tranzit vaxtından asılı olaraq 6-12 saat arasıdır.

Səyahət xərcləri uçuş bileti, viza rüsumu və otel seçimindən asılı olaraq dəyişir. Təyyarə biletləri orta hesabla 350-800 ABŞ dolları arasında, viza rüsumu isə 30-100 ABŞ dolları civarında olur. Küveytdə otel qiymətləri gecəlik 50-200 dollar arasında dəyişir.

Əgər pasportunuzda İsrail vizası varsa, ölkəyə girmək imkansızdır.

Ölkəyə giriş zamanı spirtli içkilər və ya donuz əti məhsullarının gətirilməsi qadağandır. Həmçinin Ramazan ayında ictimai yerlərdə yemək yemək, su içmək və siqaret çəkmək qəti olmaz. “Mən turistəm, mənə keçərli deyil” düşüncəsi ilə hərəkət etsəniz, həbs olunacağınızı unutmayın.

Dubay kimi turizm yönümlü ərəb ölkələri ilə müqayisədə Kuveyt daha mühafizəkardır. Burada hətta istirahət üçün gələnlər üçün belə spirtli içkilər qadağandır. 

Kişilərə birdən çox qadınla evlənməyə icazə verilir. Qadınlardan tam örtünmək tələb olunmur, lakin şəriət qaydalarına uyğun geyinmələri gözlənilir. Başınızı açıq saxlaya bilərsiniz, lakin qollarınızı və ayaqlarınızı örtməli, bədən xətlərini bildirən paltarlardan çəkinməlisiniz. Əhalinin 99%-i müsəlmandır və əksəriyyəti sünni məzhəbinə mənsubdur.

Bu varlı şəriət ölkəsi vaxtilə Osmanlı torpağı olub. 1800-cü illərdə Osmanlı hakimiyyətinə daxil olan Kuveyt, 1899-cu ildə Britaniya himayəsinə keçib və Osmanlıya qarşı çıxıb. 1961-ci ildə isə tam müstəqillik qazanıb.

Bu gün Kuveyt, kiçik ərazisinə baxmayaraq, inanılmaz sərvətə malikdir. Bu var-dövlətin əsas mənbəyi isə neftdir. Dünyanın təsdiqlənmiş neft ehtiyatlarına sahib olan ölkələri sırasında 6-cı yerdə olan Kuveytin 101 milyon barrel neft rezervi var. Kuveytin bu qədər böyük neft ehtiyatını cəmi 4,5 milyon insanla bölüşməsi, ölkə sakinlərini dünyanın ən varlı xalqlarından biri edib. Üstəlik, Kuveytin pul vahidi dünyanın ən dəyərli valyutalarından biridir. Hazırda 1 Küveyt dinarı təxminən 5.5 Azərbaycan manatı və 3.2 ABŞ dollarına bərabərdir.. Pul vahidləri o qədər dəyərlidir ki, hətta bir dinarın dörddəbirini kağız pul kimi çap ediblər. Ölkə böyük sərvət üzərində oturur və dünya neft bazarının 10%-i bu kiçik dövlətin nəzarəti altındadır. Kuveytdən neft almaq istəyən hər bir ölkə məcburi olaraq Kuveyt dinarı əldə etməlidir. Bu səbəbdən Kuveyt dinarı beynəlxalq bazarlarda daim tələbat görür. Bu sistem, ölkənin valyutasını güclü saxlayan əsas faktorlardan biridir.

Neft bolluğu gündəlik həyatda belə təsirini göstərir – məsələn, 70 litrlik bir avtomobilin yanacaq çənini doldurmaq üçün cəmi 7,5 Kuveyt dinarı, yəni 41 manat 40 qəpik ödəmək kifayətdir. Ancaq bu, ölkədə hər şeyin ucuz olması demək deyil.

Adi bir restoranda yemək yemək üçün orta hesabla 5 Kuveyt dinarı, yəni təqribi 28 manat ödəmək lazımdır. Ərzaq baxımından türk mətbəxinə yaxın olduqları üçün qida mövzusunda çətinlik çəkməzsiniz. Lakin burada adi çay yerinə süd əlavə edilmiş ərəb çayı içilir.

Şəhər mənzərəsinə nəzər saldıqda, burada hündür binaların çox olmadığını, sarı və krem tonlarında tikililərin üstünlük təşkil etdiyini görmək mümkündür. Küçələrdə insan və avtomobil sıxlığı yoxdur, çünki əhali sayı azdır.

Kuveytin ən məşhur memarlıq nümunələrindən biri isə su qüllələridir. 1970-ci illərdə inşa edilən bu qüllələr Körfəz müharibəsində İraq tərəfindən zədələnib, 1992-ci ildə isə təmir edilərək yenidən ölkənin simvollarından birinə çevrilmişdir.

Qülləyə giriş haqqı 10 dollardır. Yüksək həyat xərcləri səbəbindən buraya xarici turistlər demək olar ki, gəlmir. Hətta avropalıların belə Kuveytdə xərcləmək üçün pulları kifayət etmir.

Ölkənin İslam şəriət qaydalarına əsasən idarə olunması, çimərliklərdə və bazarlarda çox sayda xarici turist görməməyinizə səbəb olur. Həmçinin yay aylarında temperaturun 50 dərəcəyə çatması da Kuveyti turistlər üçün cəlbedici etmir.

Səhrada yaşayan bədəvilər susuzluqdan qorunmaq üçün təzə dəvə südü içirlər. Şəhərdə yaşayanlar isə vaxtlarını iri ticarət mərkəzlərində keçirirlər. Kuveyt, varlı və mühafizəkar bir ölkə olaraq dünyada nadir dövlətlərdən biri olaraq qalmaqdadır.

Alış veriş mərkəzləri ölkənin iqlimi səbəbindən insanların kondisionerlərlə sərinləyə biləcəyi sosial fəaliyyət mərkəzi kimi qəbul edilir. Eyni zamanda, Küveytin parklarında başınızın üzərindən sərin hava püskürdən texnologiyalar quraşdırılıb. 

Bundan əlavə, Küveytlilər qəhvə içməyi çox sevirlər və buna görə də ölkədə çoxlu qəhvə dükanları görmək mümkündür. Lakin əgər sizin əyləncə anlayışınız hərəkətli küçələr və gecə klublarıdırsa, bu ölkə sizin üçün ən son seçimlərdən biri ola bilər. Yaxud, əgər bura işləmək üçün gəlirsinizsə, sakit həyat tərzini və bu ölkənin rejimini qəbul etməlisiniz.

Küveyt, daim inkişaf edən bir ölkə olduğu üçün, Dubay kimi tikinti sektorunun çox fəal olduğu bir yerdir. Ölkənin öz vətəndaşları adətən varlı olduqları üçün tikinti işlərində işləyəcək insanları xaricdən gətirirlər. Bu işçilər əsasən Pakistan, Banqladeş və Filippin kimi ölkələrdən gəlirlər.

Bütün bunlardan başqa, ərəb ölkələrində ya pulun bərəkətindən, ya da darıxmaqdanmı bilinmir, insanlar şəhərlərin coğrafi quruluşunu dəyişdirirlər. Məsələn, Dubayda və Səudiyyə Ərəbistanında gördüyünüz şəhər dizaynları ki var, Küveyt də eyni yoldadır.

Küveytlilər 2016-cı ildə fərqli bir şəhər layihəsini həyata keçiriblər. Hazırda ora yuxarıdan baxanda belə bir şəhər görünür: 

Demək olar ki, hər bir vətəndaşın evinin qarşısında bir çimərlik var və bu çimərliklər birbaşa dənizə açılır. Cəmi 20 il əvvəl kosmosdan baxıldıqda fərqli görünən bu şəhər illər ərzində intensiv mühəndislik işləri sayəsində bu formaya düşüb. 1980-ci illərin sonlarında neftlə varlanan Küveyt vacib bir problemlə üzləşib. Ölkənin insanları hökumətdən lüks mənzillər tikməsini və ya bu cür layihələri təşviq etməsini istəyirdilər. Ancaq Küveytin bu lüks tələbləri ödəyə biləcək kifayət qədər torpağı yox idi. Neftdən əldə edilən sərvətlə insanlar sahil bölgəsində lüks evlər istəyirdilər, lakin Küveytin bütün sahil xətti cəmi 168 km uzunluğundadır. Buna görə də Küveyt hökuməti alternativ həll yolu axtarmağa başladı və şəhərlərin strukturunu dəyişdirmə yolunu seçdi. Bu layihəni paytaxt Küveyt şəhərində tətbiq etmədilər, çünki şəhərin ətrafı isti səhralarla əhatə olunub və bu nəhəng qum kütlələrini oradan götürərək çimərliyə çevirmək ekoloji baxımdan qeyri-real olardı. Səhralarda binalar inşa etmək onların dayanıqlılığını riskə atar, həmçinin yüksək temperaturda fabrik və dükan açmaq istehsal üçün əlverişsiz mühit yaradar. Buna görə də ölkənin cənubundakı kiçik bir sahil qəsəbəsini içdən içə qazaraq kanallar yaratdılar və şəhərin daxili hissələrini dənizlə birləşdirdilər. Kanalları qıvrımlı etmələrinin səbəbi, kiçik bir ərazidə daha çox mənzil tikə bilmək idi. Küveytli ərəblərin bu nəhəng kanal layihəsi sayəsində varlı bədəvilər dənizi ayaqlarının altına gətirmiş oldular.

2004-cü ildə ərəblər şəhəri qazmağa başladılar və onlardan ilhamlanan dubaylılar məşhur palma adalarını inşa etməyə başladılar. Küveytlilər quru torpaqlarına kanallar çəkərək süni çimərliklər yaratdıqları halda, dubaylılar sahil boyu qumdan süni adalar yaradaraq yeni sahillər formalaşdırdılar. Nəticədə, bu gün Küveyt 250 min nəfər varlı insanı yerləşdirə bilən süni bir şəhər qurub və demək olar ki, hər evin qarşısında villalar və çimərliklər var.

Hətta bu kanal şəhərində hələ də çoxlu boş ərazilər var və onların varlı şəxslər tərəfindən alınaraq yeni villalar inşa edilməsinə ehtimal edilir. Süni bir layihədən doğan şəhərdə iş yerlərinin və aktiv həyatın qurulması çətin olur. Bu ərazilər yalnız varlıların müvəqqəti istirahət üçün istifadə edəcəyi və daimi yaşayış üçün uyğun olmayan bir layihə təsiri bağışlayır. Üstəlik, gələcəkdə dənizdən gələn dalğaların yaratdığı təzyiqlər su basqınlarına səbəb ola bilər və bu ərazini tamamilə suyun altına sala bilər. Nəticə etibarilə, Küveyt dünyanın ən zəngin neft ölkələrindən biridir və bu ölkənin mövcud sərvətlə gələcəkdə nələr edə biləcəyini heç kim təxmin edə bilməz.

Müəllif: Kamal Hüseynli