Putinin Bakı səfərinin PƏRDƏARXASI

Xəbər verdiyimiz kimi Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Azərbaycana iki günlük dövlət səfəri başa çatıb. Onun prezident İlham Əliyevlə görüşlərində həm iqtisadi, həm də siyasi məsələlər müzakirə olunub.

Rusiya prezidentinin Azərbaycan paytaxtına səfəri təkcə səmimi nitqləri və qonaqpərvərliyi ilə deyil, həm də müxtəlif sahələr üzrə konkret razılaşmalarla yadda qalıb. Vladimir Putinin avqustun 19-da Bakıya səfəri zamanı Rusiya və Azərbaycan arasında üç saziş, üç memorandum və iki ölkə liderlərinin birgə bəyanatı imzalanıb. Sənədlərin imzalanması Azərbaycan prezidentinin Xəzər dənizinin sahilində yerləşən “Zaqulba” iqamətgahında baş tutub.

Rusiya və Azərbaycan arasında yeni dövlətlərarası sazişlər qida təhlükəsizliyi, karantin və bitkilərin mühafizəsi, səhiyyə, tibb təhsili və elm sahələrində əməkdaşlığı əhatə edir. Tərəflər Rusiya Birbaşa İnvestisiya Fondu ilə Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Agentliyi arasında əmək müfəttişliyi, iqlim dəyişikliyi və əməkdaşlığa dair anlaşma memorandumlarını təsdiq ediblər. Liderlər ticarətin 17% artdığını qeyd ediblər. İllik ticarət dövriyyəsinin həcmi 4 milyard dollara çatır və Rusiya şirkətləri də Azərbaycan iqtisadiyyatına eyni həcmdə sərmayə qoyublar. Azərbaycanda “Dünya” kartı işləyir və ticarətin 70%-i milli valyutalarla həyata keçirilir.

Enerji sektorunu ayrıca qeyd etmək lazımdır. Aparıcı neft-qaz şirkətləri “Qazprom” və SOCAR “Şimal-Cənub” layihəsi çərçivəsində tərəfdaşlıq əlaqələrini genişləndirməyə hazır olduqlarını bildiriblər. Praktikada Rusiyadan Azərbaycana qaz tədarükündən, sonradan onun Bakı-Tbilisi-Ərzurum kəməri ilə Avropa bazarlarına satılmasından danışmaq olar. Üstəlik, bu yay Rusiya qazını Azərbaycan qazı ilə əvəz etməklə Ukrayna vasitəsilə Rusiyadan Avropaya qaz nəqlinin davam etdirilməsinin mümkünlüyü fəal müzakirə olunub və bu məlumat həm Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev, həm də Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski tərəfindən təsdiqlənib. Bundan əlavə, Moskva və Bakı neft məhsullarının daşınması üçün birgə çay-dəniz tankerlərinin tikintisini planlaşdırır.

Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin humanitar sferasında, ilk növbədə, təhsil və mədəniyyəti qeyd etmək lazımdır. Putin Azərbaycan rəhbərliyinə rus dilinin inkişafına göstərdiyiniz diqqətə görə təşəkkürünü bildirib: “Azərbaycanda 300 rusdilli məktəb, aparıcı ali təhsil müəssisələrimizin filialları fəaliyyət göstərir”. Tezliklə ölkələr Bakıda Rusiya-Azərbaycan Universitetini işə salacaq, onun yaradılması və fəaliyyətinə Sankt-Peterburq Dövlət Universiteti (SPbDU) rəhbərlik edir. Bundan əlavə, Əliyev və Putin, Rusiya liderinin qeyd etdiyi kimi, “ümumi Böyük Qələbəmizin qarşıdan gələn 80 illiyini geniş şəkildə qeyd etmək barədə razılığa gəliblər”. Avropada, Ukraynada, bəzən isə bəzi MDB ölkələrində tarixi həqiqətin təhrif edilməsi və rus dilinə hücumlar fonunda İlham Əliyevin bu iki sərvətin qorunması ilə bağlı qayğısı Rusiya rəhbərliyi üçün çox dəyərlidir.

Rusiya Azərbaycanın Moskvanın çoxqütblü dünyanın qalası və Qərbin iqtisadi və siyasi institutlarına alternativ hesab etdiyi layihələrə daha fəal inteqrasiya etmək istəyini alqışlayır. Birgə bəyanatda Azərbaycanın tərəfdaşı olduğu Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının əhəmiyyəti qeyd olunub. Rusiya tərəfi Bakının bu təşkilatda statusunun artırılmasını, eləcə də BRİKS çərçivəsində əməkdaşlığa marağı dəstəkləyib. Azərbaycanda insan haqlarının tənqidi və bir sıra NATO ölkələrinin ermənipərəst kursu səbəbindən Qərblə qeyri-sabit münasibətlər fonunda BRİCS və ŞƏT-ə üzvlük Bakının əlində təzyiqləri cilovlamaq üçün əlavə arqument ola bilər. Avroatlantiklər. Moskva üçün onun nəzarət etdiyi layihənin genişləndirilməsi geosiyasi uğur deməkdir, ikitərəfli münasibətlər üçün isə bu, növbəti dəstək sütununa çevrilir.

News365.az