“İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə Vahid Türk Ailəsi formalaşır”- Anar İsgəndərov

Son illər Türk dövlətləri arasında əlaqələr bütün sahələr üzrə dərinləşir, şaxələnir. Ən əsası Türk dövlətləri tarixdə ilk dəfə təşkilatlanır. Və bu təşkilatlanmanın da təşəbbüskarı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdir. O, ilk dəfə 2009-cu ildə Türk dövlətləri liderinin Naxçıvanda görüşünü təşkil etdi. Həmin görüşdə gələcək fəaliyyət üçün Yol Xəritəsi hazırlandı. Bir müddət sonra Türk Dövlətləri Təşkilatı yaradıldı. Hazırda TDT-nın 5 daimi, 3 müşahidəçi üzvü var.

Maraqlıdır ki, təkcə 2025-ci ildə Türk dövlətləri liderlərinin Azərbaycanda 2 Zirvə görüşü təşkil olunub. Bu da Azərbaycan Prezidentinin Türk birliyinə və Türk xalqlarının dirçəlişinə nə qədər önəm verdiyinin təntənəsidir.

Mövzu ilə bağlı News365.az-a danışan Millət vəkili, tarixçi-alim Anar İskəndərli deyib ki, XX əsrdə Türk dövlətləri və türk xalqları yeni mərhələyə qədəm qoymaqdadır:

“Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Qarabağın fatehi, cənab İlham Əliyev ilk dəfə olaraq türk dövlətlərinin bir-birinə yaxınlaşmasını sürətləndirmək üçün “Bizim ailəmiz Türk ailəsidir və biz bu ailəni qorumalıyıq” fikrini önə çəkib. Bu çağırış Türk Dövlətləri Təşkilatını daha fəal olmağa ruhlandırdı. Və bu gün İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə Vahid Türk Ailəsi formalaşır. Artıq Macarıstan, Kipr və Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti də bu ailənin bir hissəsidir”.

Böyük türk ailəsinin üzvləri bir-birini daha yaxından tanımaq üçün nə edilməlidir?

Müsahibimiz hesab edir ki, hər şeydən əvvəl, bu xalqların ədəbiyyatı, mədəniyyəti, tarixi və coğrafiyası dərindən araşdırılmalı və qarşılıqlı şəkildə öyrənilməlidir:

“Hər bir türk dövləti, qardaş dövlətlərin ərazisində hansı dağların, çayların, qədim məskənlərin, yeraltı sərvətlərin və tarixi abidələrin olduğunu bilməlidir.

Tariximiz də çox önəmlidir. Orta əsrlərdən başlayaraq türk dünyasının hansı uğurları olub? Azərbaycan ərazisindəki ən qədim insan məskənləri hansılardır? Özbəkistanın qədim dövrlərində yaranmış dövlətlər və şəhərlər nə olub? Osmanlı dövlətinin qurulması dünya tarixinə və türk dünyasına nə kimi təsir göstərib?Bax, bu kimi suallara cavablar tapılmalı və tarixi reallıqlar təşviq edilməlidir

Təbii ki, tarixi faciələri də unudulmamalıdır. Biz əvvəlki dövrlərdə baş verən səhvləri bilməliyik ki, bu gün onları təkrarlamayaq. Əgər o zaman uğurlu addımlar atılıbsa, bu gün həmin uğurların davam etdirilməsi vacibdir.

Bu gün Türk coğrafiyası dedikdə, təkcə dövlətlərin sərhədləri nəzərdə tutulmur. Hər bir üzv dövlət bilməlidir: qardaş ölkənin ərazisində nələr var və bu ölkələr bir ailə olaraq bir-birinə nə verə bilər? İqtisadi inteqrasiyanı gücləndirmək üçün kim kimdən nə ala bilər və bu alış-veriş birgə inkişafı necə sürətləndirə bilər?

Bütün bunları nəzərə alaraq, Türk Dövlətləri Təşkilatının coğrafiyasının, tarixi əsaslarının və mədəni dayaqlarının elmi şəkildə işlənməsi vacibdir. Bu, türk birliyinin möhkəmlənməsi, vahid gücə çevrilməsi üçün zəruridir. Gələcəkdə dünya miqyasında baş verə biləcək çətinlik və fəlakətlərin qarşısını almaq üçün güclü Türk dünyası böyük önəm daşıyacaq”.

News365.az