Universitetlərlə bağlı YENİLİK – 4 illik təhsil tarixə QOVUŞUR...
Azərbaycanda ali təhsil müddətinin azaldılması, son dövrlərdə təhsil sahəsindəki əsas müzakirə mövzularından birinə çevrilib. Təhsil müddətinin qısaldılması, cəmiyyətin inkişafı və bazar tələbləri baxımından müsbət təsirlər yarada bilər, amma eyni zamanda, tələbələrin dərin biliklərə yiyələnməsinin və nəzəri təhsilin zəifləməsinin qarşısını almaq üçün tədris prosesinin düzgün qurulması vacibdir.
Maraqlıdır, Azərbaycanda hansı ixtisaslar üzrə təhsil müddəti qısaldıla bilər və bu dəyişiklik təhsilin keyfiyyətinə nece təsir göstərəcək?
News365.az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya açıqlama verən təhsil eksperti Əmrah Həsənli bildirib ki, universitetlərdə təhsil müddəti qısaldılsa da, tədrisin dəyəri və keyfiyyəti qorunmalıdır:
”Azərbaycanda ali təhsilin yeni mərhələyə qədəm qoyduğu bu dövrdə təhsil müddətinin qısaldılması məsələsi aktuallaşmaqdadır. Bu ideya xüsusilə əmək bazarının çevik tələbləri, sürətlə dəyişən texnologiyalar və gənclərin təhsildən əmək fəaliyyətinə daha tez keçmək istəyi fonunda gündəmə gəlir. Lakin burada əsas məsələ sadəcə müddətin azaldılması deyil, tədrisin məzmununun səmərəliliyi, tətbiq yönümlülüyü və keyfiyyəti ilə bu müddətin necə uzlaşdırılacağıdır.”
Təhsil müddətinin qısaldılması hansı sahələrdə daha real və effektiv görünür?
Ekspert bildirib ki, təhsil müddətinin qısaldılması, əsasən, texniki sahələrdə daha mümkündür.
Düşünürəm ki, təhsil müddətinin qısaldılması ilk növbədə texniki və texnoloji ixtisaslarda daha real görünür. Çünki bu sahələrdə praktik bacarıqların qazanılması və əmək bazarına sürətli inteqrasiya ön plandadır. Müasir texniki peşələr üzrə ixtisaslaşma çox zaman 3-3.5 ilə mümkündür.
Əgər kurikulum doğru planlaşdırılarsa, təcrübə proqramları gücləndirilərsə və nəzəriyyə-laborator balansı qorunarsa, burada təhsil müddətini 4 ildən 3 ilə endirmək, lakin keyfiyyəti qorumaq mümkündür.
Humanitar və pedaqoji ixtisaslarda isə məsələ daha mürəkkəbdir. Xüsusilə müəllim hazırlığında təkcə fənn biliyi deyil, psixopedaqoji hazırlıq, praktikalar və tədris metodikası böyük yer tutur. Bu baxımdan pedaqoji ixtisaslarda təhsil müddətini qısaltmaq yalnız o halda müsbət nəticə verə bilər ki, paralel şəkildə təhsil proqramları optimallaşdırılsın, təlim keyfiyyəti artırılsın və innovativ tədris modelləri tətbiq olunsun. Əks halda, müəllimlərin peşə hazırlığı zəifləyə, bu da məktəbdaxili təhsilin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərə bilər”.
Ekspertin sözlərinə görə bəzi humanitar sahələrdə – məsələn, sırf nəzəri fənlər üzərində qurulan ixtisaslarda, əgər magistratura pilləsi mütləq davam kimi planlaşdırılırsa, bakalavr müddətinin 4 ildən 3 ilə endirilməsi mümkündür:
“Bu, bir çox Avropa ölkələrinin təcrübəsində də var. Lakin burada diqqət edilməli əsas məqam ondan ibarətdir ki, qısaldılmış təhsil təkcə illərlə ölçülməməlidir. Təhsil keyfiyyət göstəricilərinin qorunması əsas hədəf olmalıdır.
Bir sözlə təhsil müddətinin qısaldılması ideyası özü-özlüyündə nə müsbət, nə də mənfidir. O, necə həyata keçiriləcəyindən asılı olaraq müsbət nəticələr də verə bilər, təhsilin dərinliyinə zərbə də vura bilər. Buna görə də islahatlar həyata keçirilərkən təkcə zaman ölçüsü deyil, tədrisin mahiyyəti, təlim nəticələri və cəmiyyətin ehtiyacları nəzərə alınmalıdır”- deyə ekspert bildirib.
