Türk dünyasının yeni üfüqləri

Prezident İlham Əliyev: “Türkmən və Azərbaycan xalqları əsrlər boyu bir ailə kimi, qardaşlar kimi yaşayıb-yaratmışlar”

 2025-ci il 22 avqust tarixində Türkmənistanın Avaza şəhərində Türkmənistan Respublikası, Azərbaycan Respublikası və Özbəkistan Respublikası arasında keçirilən yüksək səviyyəli üçtərəfli görüş mühüm tarixi hadisə kimi yadda qaldı. Görüşün yekunlarına dair çıxış edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, həm regional əməkdaşlıq, həm də xalqlar arasında qardaşlıq münasibətlərinin gələcəyinə dair dərin və əlamətdar fikirlər səsləndirdi. Prezidentin bəyanatı təkcə siyasi əməkdaşlığın deyil, eyni zamanda ortaq tarix, mədəniyyət və mənəvi bağlar üzərində qurulmuş möhkəm dostluğun təzahürü kimi qiymətləndirilməlidir.

Prezident İlham Əliyev Avaza şəhərinə bu səfərinin ikinci olduğunu qeyd edərək, burada baş verən inkişafın göz önündə olduğunu vurğuladı. Onun sözlərinə görə, şəhərin sürətli inkişafı və abadlığı, Türkmənistanın ümumi tərəqqisinin bir nümunəsidir. Xüsusilə Qurbanqulu Məlikquliyeviç Berdımuhamedovun müdrik rəhbərliyi altında ölkənin dinamik şəkildə inkişaf etdiyi vurğulanaraq, bu prosesin ölkənin müxtəlif bölgələrini əhatə etdiyi bildirildi.

Prezident Əliyev qeyd etdi ki, “ölkə etibarlı əllərdədir”, bu isə təkcə iqtisadi inkişafın deyil, siyasi sabitliyin, milli birlik və rifahın da göstəricisidir. Avazadakı infrastruktur layihələri, yeni salınan şəhərlər və müasir urbanizasiya təşəbbüsləri, Türkmənistanın regionda dayanıqlı inkişaf modeli kimi çıxış etdiyini göstərir.

Tədbir zamanı imzalanan sənədlər sırasında xüsusi diqqət çəkən hadisə Arxadağ və Füzuli şəhərlərinin qardaşlaşması haqqında sənəd oldu. Bu sənəd simvolik anlam daşıyır. Qardaşlaşma təkcə iki şəhər arasında əməkdaşlıq deyil, əslində iki xalq arasında qardaşlığın, birliyin, ortaq gələcəyə olan inamın təsdiqidir.

Füzuli – Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş bölgələrindən biri olaraq, son illər ərzində bərpa və yenidənqurma işlərinin mərkəzinə çevrilib. Arxadağ isə Türkmənistanın yeni və müasir şəhəri olaraq, innovasiyaların və milli intellektual potensialın təcəssümüdür. Bu iki şəhərin qardaşlaşması, keçmişlə gələcəyin, zəfərlə quruculuğun vəhdətini ifadə edir.

Prezident İlham Əliyev çıxışında Azərbaycan və Türkmənistan xalqlarının əsrlər boyu bir ailə, bir toplum kimi yaşadığını xatırlatdı. “Türkmən və Azərbaycan xalqları əsrlər boyu bir ailə kimi, qardaşlar kimi yaşayıb-yaratmışlar” fikri, bu münasibətlərin sadəcə diplomatik deyil, mənəvi və tarixi əsaslara söykəndiyini bir daha göstərir. Bu gün isə həmin qardaşlıq müstəqil dövlətlər arasında strateji tərəfdaşlığa çevrilib. Siyasi əməkdaşlıq, energetika, nəqliyyat, ticarət və humanitar sahələrdə həyata keçirilən layihələr bu əməkdaşlığın praktiki nəticələrini ortaya qoyur. Eyni zamanda, mədəni əlaqələrin inkişafı, ortaq türk irsinin qorunması və təşviqi sahəsində birgə fəaliyyətlər xalqlar arasında bağların daha da güclənməsinə xidmət edir.

Avaza görüşü həm də Türk dünyasının birliyi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan kimi türk dövlətlərinin yüksək səviyyəli görüşləri, yalnız ikitərəfli münasibətlərin deyil, ümumtürk inteqrasiyasının təməl daşlarını möhkəmləndirir.

Prezident Əliyevin vurğuladığı kimi, “bu ənənələrə sadiqlik və yeni üfüqlərə doğru birgə addımlamaq” ideyası, ortaq tarixin, dilin və mədəniyyətin müasir çağırışlara uyğun olaraq yeni mərhələyə keçməsinin göstəricisidir. Bu həm də regionda sülh, sabitlik və davamlı inkişafın təmin olunmasına töhfə verir.

Məlum olduğu kimi Türkmənistanın sabiq Prezidenti Qurbanqulu Məlikquliyev bu ilin iyul ayında Azərbaycana etmişdir. Həm Bakıda, həm də Qarabağ bölgəsində baş tutan ikigünlük görüşlər zamanı hər iki lider geniş spektrli məsələləri müzakirə edib və bir daha nümayiş etdirilib ki, iki ölkənin yanaşmaları bir-birini tamamlamaqla bərabər, ümumi strateji istiqamətdə birləşir. Bu faktın özü, Azərbaycan və Türkmənistan arasında qarşılıqlı inam və hörmətə əsaslanan əməkdaşlığın nə qədər dərin və əhatəli olduğunu göstərir. Prezident Əliyevin bəyanatında xüsusi yer tutan məsələlərdən biri də Qurbanqulu Məlikquliyeviçin Qarabağ bölgəsinə səfəri oldu. Bu səfər, Azərbaycan-Türkmənistan münasibətlərində dostluğun və qardaşlığın rəmzi olaraq qiymətləndirilə bilər. Qarabağın dirçəliş dövründə belə bir ziyarət, Azərbaycan xalqı üçün həm mənəvi dəstək, həm də regional həmrəylik baxımından olduqca dəyərli jestdir. Bu, təkcə iki liderin şəxsi münasibətlərini deyil, eyni zamanda dövlətlərarası münasibətlərin mənəvi və strateji dərinliyini nümayiş etdirir.

Azərbaycan və Türkmənistanın bir çox regional və beynəlxalq məsələlərdə ortaq mövqedən çıxış etməsi, regionda sabitlik, əməkdaşlıq və müstəqillik prinsiplərinə sadiqliklərinin göstəricisidir. Xəzər dənizinin hüquqi statusu, enerji resurslarının istifadəsi, nəqliyyat və tranzit imkanlarının inkişafı, Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində inteqrasiya kimi sahələrdə ölkələrin mövqeləri tamamilə üst-üstə düşür. Bundan əlavə, beynəlxalq platformalarda bir-birinin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini daim dəstəkləyən bu iki dövlət, həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli əməkdaşlıq modellərinin formalaşmasında nümunəvi əməkdaşlıq sərgiləyir.

İlham Əliyevin Avazada verdiyi bəyanat, təkcə bir səfərin və ya imzalanan sənədlərin yekunu deyil. Bu, Azərbaycan və Türkmənistan arasında qardaşlıq münasibətlərinin davamlılığının, Türk dünyasında birliyin, regional əməkdaşlığın və qarşılıqlı etimadın güclü rəmzidir. Prezidentin “Türkmənistan əmin əllərdədir” sözləri isə yalnız bugünkü vəziyyətə deyil, eyni zamanda gələcəyə olan inamın, dostluğun və ortaq dəyərlərə əsaslanan münasibətlərin ifadəsidir. Bu tarixi görüş və çıxış, Türk dünyasının parlaq gələcəyinə doğru atılan mühüm addım kimi tarixdə qalacaq.

Zenfira Nurullayeva

Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin

xor ixtisası üzrə müəllimi,

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi