Kreditlə maşın alanların diqqətinə: Vacib xəbərdarlıq!
Azərbaycan Mərkəzi Bankının məlumatına görə, ölkənin bank sektorunda kreditlərə tətbiq olunan faiz dərəcələrində son dövrlərdə dəyişikliklər olub.
Ən böyük dəyişiklik isə avtomobil kreditlərinin faizlərindədir. Belə ki, avtomobil kreditlərinin faiz dərəcəsi isə 2024-cü ilin sonunda 10% idisə, iyunda 12%, sentyabrda isə 13%-ə yüksəlib.
Faizlərin bu qədər artmasının səbəbi nədir?
Suala Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin sədri Akif Nəsirli aydınlıq gətirib. O, bildirib ki, son bir ildə avtomobil kreditlərinin 3-4 faiz bahalaşmasının bir neçə əsas səbəbi var:
“İlk olaraq bankların pul cəlbetmə xərcləri artıb. Yəni banklar əmanətçilərə daha yüksək faiz ödəyir və ya maliyyə bazarlarından daha baha vəsait cəlb edirlər. Bu artan xərc avtomatik olaraq kredit faizlərinə də siraət edir. Hələ avtomobil kreditləri ən az bahalaşan kredit seqmentidir.
Digər səbəb risklərin çoxalmasıdır. Avtomobil kreditləri banklar üçün riskli sayılır, çünki maşınlar sürətlə dəyər itirir və problemli kreditlərin artması bankları daha ehtiyatlı olmağa məcbur edir. Risk yüksəldikcə banklar onu kompensasiya etmək üçün faizləri artırır.
Avtomobillərin özlərinin bahalaşması da kredit faizlərinə təsir edir.
Maşınlar son vaxtlar ciddi şəkildə qiymət artımı göstərdiyinə görə kredit məbləğləri böyüyüb. Kredit məbləği nə qədər böyükdürsə, bank üçün risk də o qədər çox olur və bu da faizlərin yüksəlməsinə gətirib çıxarır.
Bundan başqa, idxal olunan avtomobillərin, ehtiyat hissələrinin və logistika xərclərinin bahalaşması ümumi avtomobil bazarında bahalaşmaya səbəb olub. İnflyasiyanın yüksəlməsi də öz rolunu oynayır. Bankların əməliyyat xərcləri artır, pulun dəyəri azalır və uzunmüddətli kreditlər daha riskli hesab olunur.
Nəticədə həm bank xərclərinin artması, həm risklərin yüksəlməsi, həm də avtomobil qiymətlərinin bahalaşması birlikdə avtomobil kreditlərinin faizlərini yuxarı qaldırıb. Yəqin ki, bu son hədd deyil. Faizlər yenidən qalxacaq”.
