Çində yayılan çikungunya virusu nə qədər təhlükəlidir?

Bu ilin avqustunda Çində qısa müddətdə yeni virus yayıldı. Bu 10 min insanın yoluxduğu çikunqunya dur. Bu, Çin tarixində bu qızdırmanın ən böyük epidemiyası oldu.

Çikungunya qızdırması nədir?

Çikungunya (CHIKV) arbovirus Çikungunya virusunun yaratdığı viral infeksiyadır. Adı Tanzaniyanın Makonde qəbiləsinin dilindən gəlir və "qıvrılmaq" deməkdir - şiddətli oynaq ağrısı olan xəstələrin xarakterik duruşuna görə.

Çikungunya qızdırması nə vaxt ortaya çıxdı?

Virus ilk dəfə 1952-ci ildə Tanzaniyada aşkar edilib, bundan sonra Asiya və Afrika ölkələrində kiçik epidemiyalar baş verib. Son 20 ildə virusun mutasiyaları və Aedes ağcaqanadlarının diapazonunun genişlənməsi səbəbindən epidemiyalar daha tez-tez və geniş yayılıb. Avropada ilk idxal hadisəsi 2007-ci ildə İtaliyada baş verib. Daha sonra 2008-ci ildə Hindistanın cənubunda çox böyük epidemiya baş verib (100 mindən çox infeksiya). İlk epidemiya Çində, həmçinin Quanqdonda 2010-cu ildə baş verib. Hazırda virus dünyanın 110-dan çox ölkəsində, əsasən tropik və subtropiklərdə qeydə alınıb.

Çikungunya virusu necə ötürülür?

Çikunqunya virusu yalnız yoluxmuş Aedes aegypti (sarı qızdırma) və Aedes albopictus (Asiya pələngi) ağcaqanadlarının dişləməsi ilə ötürülür ki, onlar da Denge, sarı qızdırma və Zika virusları da daxil olmaqla, digər xəstəlikləri də daşıyırlar. Bu növlər gün ərzində aktivdir, lakin dişləmələrin zirvəsi səhər və axşam olur.

Yoluxmamış ağcaqanad artıq yoluxmuş insanı dişlədikdə, ağcaqanad sonrakı dişləmələr vasitəsilə virusu digər insanlara ötürə bilən daşıyıcıya çevrilir. Lakin nadir hallarda (qanköçürmə, anadangəlmə infeksiya) istisna olmaqla, xəstəlik insandan insana keçmir.

Çində nə baş verir?

Çinin Honq-Konq yaxınlığında yerləşən Quanqdonq əyalətinin Foşan şəhərində çikunqunya virusunun geniş miqyaslı epidemiyası qeydə alınıb. 7 avqust 2025-ci il tarixinə əsasən Foşanda 10 mindən çox hadisə qeydə alınıb, lakin yeni infeksiyaların artımını yavaşlatmaq meyli var. Foşandan başqa, Çinin Quandun əyalətinin ən azı 12 şəhərində yoluxma halları qeydə alınıb. İlk hadisə iyunun ortalarında qeydə alınıb və bir ay sonra xəstələnmə nisbəti böyük sürətlə artmağa başlayıb. İlk idxal hadisəsi avqustun 4-də Honq-Konqda qeydə alınıb - Foşandan gələn bir oğlan.

Səlahiyyətlilər infeksiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün ciddi profilaktik tədbirlər həyata keçirir və artıq nəticələr verir.

News365.az