Alimlər hansı yağların Alzheimer xəstəliyinə səbəb olduğunu aşkar ediblər

Rovira y Virgili Universitetinin ( İspaniya ) alimləri müəyyən ediblər ki, doymuş yağda yüksək olan pəhriz (börək və ət məhsullarında olur) xüsusi mikroRNT molekullarına təsir edərək Alzheimer xəstəliyinin inkişafını sürətləndirir.

Işin nəticələri Nutrients jurnalında dərc olunub .

Tədqiqat yetkinlik dövründə Alzheimer xəstəliyini inkişaf etdirən bir qrup laboratoriya siçanı üzərində aparılıb. Qeyd olunur ki, tədqiqat başlamazdan əvvəl heyvanlar altı ay ərzində doymuş yağlarla zəngin pəhrizə riayət ediblər. Doymuş yağlar ət (mal əti, donuz əti), piy, süd, yağ, xurma və kokos yağlarında, eləcə də sənayedə bişmiş çörəklərdə olur. Təcrübədə sağlam gəmiricilər də iştirak edib.

Alimlər 15 mikroRNT-nin - qan plazmasında və beyin toxumasında genetik tənzimləmədə mühüm rol oynayan xüsusi kiçik RNT molekullarının ifadəsini öyrənməyə diqqət yetirdilər. Tədqiqatçılar həmçinin insulinlə əlaqəli mikroRNT-lərdəki dəyişikliklərin koqnitiv performansa necə təsir etdiyini anlamağa çalışdılar.

Təhlil göstərdi ki, qida rasionunda doymuş yağların nisbətinin artması səbəbindən siçanlarda qlükoza və insulinə reaksiya azalıb. Bu xüsusiyyətlər piylənmə və ya tip 2 diabetli insanlarda görünür. Bundan əlavə, tədqiqatçılar heyvanların həm qanında, həm də beynində müxtəlif mikroRNT-lərdə dəyişikliklər aşkar ediblər.

Bu dəyişikliklər beyin zədələnməsinə, neyrodegenerasiyaya və idrak qabiliyyətinin azalmasına səbəb ola biləcək proseslərlə əlaqələndirilib. Bunlara β-amiloid lövhələrinin yığılması (beyində əmələ gələn və Alzheimer xəstəliyinin markerləri olan zülal yataqları), tau zülalının həddindən artıq istehsalı (beyin hüceyrələrinə də zərər verə bilər) və iltihab daxildir.

Elm adamları, həddindən artıq doymuş yağın insanlarda Alzheimer xəstəliyini tetikleye biləcəyini irəli sürdülər. Tədqiqatçıların fikrincə, onların kəşfi neyrodegenerativ xəstəliklərin qarşısının alınması üçün balanslaşdırılmış qidalanmanın vacibliyini vurğulayır.